|
I. Od początków do XIX wieku. 4000-1700 lat p.n.e. Ślady pobytu ludności koczowniczej na obszarze zajmowanym przez miasto pochodzą z młodszej epoki kamiennej, natomiast ślady działalności ludzkiej, kultury wschodnio-pomorskiej, potwierdzone wykopaliskami pojawiają się na przełomie epoki brązu i żelaza. Od tego momentu występuje na tych terenach ciągłość osadnicza. V-VII w. Ludność, która tu osiadła reprezentuje kulturę prapolską; dotychczasowe wspólnoty rodowe przekształcają się w wspólnoty terytorialne. VIII-X w. Na Kępie Oksywskiej (Oksywie, Obłuże) istnieją grody obronne, ludność tu zamieszkała wykazuje wysoki stopień cywilizacji. Do głównych zajęć należało rolnictwo i hodowla, w osadach nad morzem rozwija się rybołówstwo. Przełom XI-XII w. Powstaje jedna z najwcześniejszych parafii na Pomorzu - Parafia oksywska. 1253 r. Pierwsza wzmianka o wsi położonej u ujścia Chylońskiego Potoku do morza o nazwie Gdynia. ( w zapisach Gdina, w bierniku "ad Gdinam"). Znajdowała się już tutaj przystań rybacka i żeglarska. Z dokumentów, ówczesnego biskupa kujawskiego Wolimira, dowiedzieć się można o przynależności Gdyni do parafii Oksywie. 1316 r. Przez krótki okres czasu Gdynia należała do oliwskich cystersów. 1362 r. Rycerska wieś stanowiąca własność panów z Różęcina (obecnie Rusocin, położony ok. 2,5 km od Pruszcza Gdańskiego) otrzymuje przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim. W przywilejach dla sołectw Oksywia i Gdyni zawarty był nakaz oddawania na rzecz panów zwierzchnich części złowionych ryb, były to głównie jesiotry, łososie, płastugi. Mieszkańcy otrzymali też prawo polowań na "potwory morskie", czyli delfiny, foki i morświny. Gdynię osadzono na 34 włókach, gdzie włóka chełmińska odpowiadała 1,8 ha. 1379 r. Jan z Różęcina uzyskał od komtura gdańskiego dla Gdyni przywilej połowu ryb w morzu, co przesądziło o przyszłym rozwoju osady jako o wsi rolniczo-rybackiej. 1382 r. Fundator klasztoru kartuzów Jan z Różęcina w dniu św. Piotra i Pawła - 29 czerwca podarował kartuzom m.in. Gdynię wraz z karczmą i rybołówstwem w morzu, jako jedyną wieś położoną nad morzem. Stan ten pozostaje aż do I rozbioru Polski. 1386 r. Kartuzy nabywają Grabówek - majętność dworską o 10 włókach ziemi wraz z karczm, który od 1429 włączony został do Gdyni. 1414 r. Nowym Szlakiem zwanym Pańskimi Drogami przez las odbywa się wymiana towarowa; gdynianie zaopatrują klasztor w świeże ryby. 1429 r. Kartuzi ustanowili wspólnego sołtysa dla Gdyni i Grabówka oraz zmienili obowiązek dorocznego dostarczania ryb na opłatę w gotówce, a ponadto podwojono czynsz dla wcześniej już wybudowanej przez mnichów gospody w Gdyni. Powiększono też obszar Gdyni przez dodanie sąsiednich łąk, a do Grabówka włączono 6 włók lasu na potrzeby opałowe i budowlane. 1439 r. Kartuzi zakładają ogrody i sady na nasłonecznionych stokach Kępy Redłowskiej. 1488 r. Na gdyńskim brzegu zbudowano statek dla kupca gdańskiego - o długości 36 łokci, zwodowany z pewnymi trudnościami przeprowadzony następnie do Gdańska. Początek XVI w. Wsią zarządza sołtys dysponujący 4 łanami oraz karczmą i prawem utrzymania 2 zagrodników. 1576 r. Podczas sporu katolickiego króla Stefana Batorego z protestanckim Gdańskiem, tłumy gdańszczan, chcąc zlikwidować punkt oporu króla - spaliły Gdynię wraz z Kolibkami, Sopotem i innymi osadami nadmorskimi. XVI w. W Gdyni mieszkało 8 włościan, 4 zagrodników i tyluż komorników. 1614 r. Pobudowano pierwszą z trzech cegielni w Gdyni. 1634 r. Hetman Stanisław Koniecpolski a następnie inż. wojskowy Jan Pleitner zaproponowali królowi Władysławowi IV budowę przy Gdyni portu wojennego. Planu tego jednak nie zrealizowano. Na gdyńskiej redzie odbywały się przeładunki towarów dostarczanych łodziami z brzegu. 1637 r. W Redłowie doszło do zaślubin floty króla Władysława IV z Bałtykiem. 1670 r. Na Grabówku zbudowano browar, później odbudowany po spaleniu w 1738 r. 1683 r. Na Grabówku zbudowano murowaną karczmę (gospodę z sypialniami) wraz ze stajniami, przebywał tu królewicz Aleksander Sobieski. 1734 r. 12 maja - spalenie kilku nadmorskich wsi, w tym również Gdyni, w której było 7 gospodarstw, sołectwo, karczma, 5 domostw zagrodowych i 8 innych budynków. Powodem pożaru było ukrycie się przed wojskami rosyjskimi i saskimi w Gdańsku Stanisława Leszczyńskiego wybranego wraz z Augustem III - po śmierci Augusta II - na króla Polski. Odbudowaną Gdynię pod koniec XVIII w. zamieszkuje ponownie około 20 rodzin. 1772 r. 18 września. Podczas I rozbioru Polski Gdynia dostała się pod pruskie panowanie po przejęciu przez komisarza pruskiego klasztoru kartuskiego wraz ze wszystkimi dobrami. Wówczas we wsi zamieszkuje 71 osób, na Grabówku 183, na Oksywiu 115 a na Obłużu 151 osób. Do Gdyni sprowadzają się protestanccy osadnicy niemieccy. 1820-1822 r. Budowa nowej drogi bitej wzdłuż Wybrzeża, w pobliżu Gdyni, tzw. Szosa Gdańska. 1836 r. Budowa szkoły powszechnej w Gdyni (1817 r. w Oksywiu, 1819 r. w Chyloni). W budynku szkoły od 1882 roku mieściła się też poczta. 1870 r. Oddanie nowej linii kolejowej z Pomorza Zachodniego przez Wejherowo i Gdynię do Gdańska stworzyło dogodne warunki rozwoju wsi. Druga połowa XIX w. Następuje wzrost ilości mieszkańców. W 1885 roku sołectwo liczyło 965 osób, wieś rozwija się też w pobliżu dworca kolejowego i w rejonie dzisiejszej ulicy Śląskiej. Nad morze przybywają też pierwsi letnicy. 1893 r. Rybacy z Oksywia i Gdyni wraz z rybakami z sąsiednich wsi starają się u władz pruskich o budowę portu rybackiego, nie odnoszą jednak skutku. Prusacy obawiali się, by nad zatoką nie wzmacniał się żywioł kaszubski - "siedlisko zła i wolności". II. Wiek XX 1902-1904 r. Powstałe Towarzystwo Kąpielowe "Weichsel" zbudował Dom Kuracyjny z parkiem (obecnie skwer Kościuszki) i łazienki (u podnóża Kamiennej Góry). W pobliżu rozwija się niewielkie kąpielisko, do którego wytyczoną nową drogę od stacji kolejowej - późniejsza ulica 10 Lutego. Ruch budowlany odbywa się w rejonie ul. Starowiejskiej, pl. Kaszubskiego, ul. Portowej i Świętojańskiej oraz nad brzegiem morskim. 1910 r. Według spisu Gdynia liczy 900 mieszkańców. Ilość letników przekroczyła 500 osób. 1913 r. Związek Upiększenia Gdyni działający od 1904 roku, opracował plan zabudowy brzegu morskiego, który przewidywał promenadę nadmorska z molem spacerowym i łazienkami. Na skutek wybuchu I Wojny Światowej planu tego nie zrealizowano. 1918 r. Zapadła decyzja naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego: "z dniem 28 listopada rozkazuje utworzyć marynarkę polską". 1919 r. W październiku mieszkańcy Gdyni i Oksywia tworzą Radę Rewolucyjną, która m.in. usuwa pruskiego wójta i wprowadza język polski w gminie. Na czele tego ruchu stał ks. Jan Dorszyński i Jan Radke - pierwszy wójt Gdyni po rozbiorach. 1920 r. 10 stycznia wszedł w życie traktat pokojowy podpisany w Wersalu pod Paryżem 28.06.1919 roku, przywracający Polsce dostęp do Bałtyku. Od 18 stycznia rozpoczęło się przejmowanie przez Wojsko Polskie Pomorza i wybrzeża morskiego. 10 lutego uroczyste zaślubiny Polski z morzem, dokonane w obecności wielu gości z całej Polski, przez dowódcę Frontu Pomorskiego gen. broni Józefa Hallera. 12 lutego 1 szwadron 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Gdyni, serdecznie witany przez miejscową ludność, dokonuje zaślubin z Bałtykiem. "Pierwsze Towarzystwo Kąpieli Morskich" nabyło ziemię na Kamiennej Górze i zbudował szereg will i pensjonatów z nowym Domem Zdrojowym. Ministerstwo Spraw Wojskowych, któremu podlegała Marynarka Handlowa poleciło inż. Tadeuszowi Wendzie opracowanie planu budowy portu. 26 marca ustawą sejmową powołano Komitet Floty Narodowej. 6 maja wiceadmirał Kazimierz Porębski i inż. Tadeusz Wenda przeprowadził lustrację wybrzeża i uznali teren między Kamienną Górą a Kępą Oksywską przy Gdyni za najodpowiedniejszy na budowę portu. Zatwierdzono projekt inż. T. Wendy dotyczący budowy "tymczasowego portu wojennego i przystani dla rybaków" jako wstępnej inwestycji portowej. 1921 r. W Gdyni i sąsiednich osadach - w Obłużu, Oksywiu, Oksywskich Piaskach i Kolibkach uprawia rybołówstwo 135 osób, które dysponują 6 kutrami motorowymi, 10 żaglowcami oraz 103 łodziami wiosłowymi. W Oksywskich Piaskach działa Towarzystwo Rybaków. Gdynia liczy 1,3 tys. mieszkańców i ma 132 domy. 29 maja w miejscu "bardzo sposobnym" wskazanym przed 300 laty królowi Władysławowi IV rozpoczęto budowę portu. 20 listopada Gdynia otrzymała połączenie kolejowe poprzez Kokoszki z Kartuzami i przez Bydgoszcz z innymi miastami. 1922 r. Wiosną przybył do Gdyni Teatr Narodowy z Torunia. W następnych latach odwiedzają Gdynię inne polskie teatry. W lecie w pobliżu późniejszej kolonii rybackiej (obecnie ul. Waszyngtona) Franciszek Ledke założył warsztat i rozpoczął budowę łodzi i kutrów rybackich. 23 września przyjęto ustawę sejmową dotyczącą "budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu". Zbudowano trwały gościniec łączący Gdynię przez Oksywskie Piaski z Oksywiem, w miejscu dawnej drogi polnej. 1923 r. 23 kwietnia, uroczyste otwarcie tymczasowego portu z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego, premiera rządu gen. Władysława Sikorskiego i prymasa ks. kardynała E. Dalbora. Przybyły okręty z Francji, Anglii, Estonii. 23 czerwca w noc świętojańską Stefan Żeromski, Antoni Abraham i Jan Radke zorganizowali uroczystość puszczania wianków na morze. 13 sierpnia przybył do Gdyni pierwszy w historii portu statek bandery francuskiej - ss. "Kentucky". 1924 r. Komisja międzyministerialna ustaliła charakter przyszłego miasta - portowy I letniskowy, o wielkości 40 do 60 tys. Mieszkańców. Rozwój Gdyni przebiegał jednakże szybciej niż zaplanowano. 4 lipca, budowę portu powierzono Konsorcjum Francusko-Polskiemu, a projektantem i kierownikiem robót był (aż do przejścia na emeryturę w 1937 r.) inż. Tadeusz Wenda. 1925 r. 15 czerwca, Niemcy odmówiły przyjmowania polskiego węgla, co spowodowało wybuch tzw. wojny celnej. Wystąpiła wtedy pilna potrzeba znalezienia nowych dróg dla eksportu węgla. Już w lipcu tego roku wysłano ze Śląska pierwsze transporty węgla do Gdyni. Następnego roku, w maju, wybuchł w Anglii kilku miesięczny strajk górników, co ułatwiło Polsce zdobycie nowych skandynawskich rynków zbytu węgla drogą morską. Latem, przycumował w Gdyni pierwszy jacht pełnomorski "Witeź" warszawskiego Yacht Klubu, którego komandorem był gen. Mariusz Zaruski. Powstał projekt nowej linii kolejowej, tzw. magistrali węglowej, realizowany od 1931 r. przez Francusko-Polskie Towarzystwo Kolejowe. Magistrala omijała Wolne Miasto Gdańsk. 30 grudnia, rozporządzeniem Rady Ministrów gminę Oksywie przyłączono do gminy Gdynia, w ten sposób obszar Gdyni powiększył się z 638 do 1463 ha, a liczba mieszkańców wzrosła do ponad 5 tys. osób. 1926 r. 10 lutego, rozporządzeniem Rady Ministrów awansowano z dniem 4 marca 1926 r. gminę wiejską Gdynia do rangi miasta. Ukonstytuowała się Rada Miejska, a na burmistrza powołano Augustyna Krause. 26 czerwca, przy nowo zbudowanym kościele p.w. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski została erygowana pierwsza parafia gdyńska. Funkcję ministra przemysłu I handlu a później wicepremiera I ministra skarbu sprawuje inż. Eugeniusz Kwiatkowski, siła motoryczna budowy Gdyni I rzecznik utworzenia polskiej gospodarki morskiej. Od tej chwili prace przy budowie portu szybko postępują. Oddano do użytku pierwszy element nowoczesnego portu, nabrzeże do przeładunku węgla w basenie węglowym. Gdynia stała się główną bazą polskiej Marynarki Wojennej. Na Oksywiu ulokowano dowództwo floty, przeniesione z Tczewa. (od 1924 r. miało ono swą siedzibę na Grabówku). Ukończono budowę nowego dworca kolejowego, pod który kamień węgielny wmurowano w 1923 r. 29 grudnia powołano pierwsze polskie przedsiębiorstwo żeglugowe "Żegluga Polska". Gdynia liczy 15 tys. mieszkańców. 1927 r. 2 maja, Urząd Marynarki Handlowej przenosi się z Wejherowa do Gdyni, od 1928 r. nosi nazwę Urzędu Morskiego. Rozpoczyna w Gdyni działalność Wydział Morskiego Państwowego Instytutu Meteorologicznego, który 3 lata później przenosi się do własnego gmachu w pobliżu portu. W Gdyni rozpoczęły pracę Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej, przeniesione z Pucka. 21 czerwca, przywieziono okrętem z Cherbourga do Gdyni prochy Juliusza Słowackiego, przetransportowane następnie Wisła do Krakowa. Powstała w Gdyni pierwsza szkoła średnia, prywatne koedukacyjne gimnazjum dr Teofila Zegarskiego. Od 1929 r. działała zawodowa Szkoła Handlu Morskiego i Techniki Portowej. W Gdynia założony zostaje pierwszy klub żeglarski. Ukończono budowę szpitala Sióstr Miłosierdzia przy pl. Kaszubskim rozbudowanego w 1934 r. 31 grudnia, powołano przedsiębiorstwo "Stocznia Gdyńska S.A.", które przejęło wcześniej założoną firmę "Nauta". Stocznia rozpoczęła działalność w 1929 r. 1928 r. Rozpoczęła działać orkiestra Marynarki Wojennej oraz utworzono teatr "Pro Arte" - początkowo amatorski, później zawodowy. Powstała Gdyńska Spółdzielnia Mieszkaniowa, która jako swój pierwszy budynek wzniosła czynszową zw. "Grażyna" przy ul. Świętojańskiej 83. Przy ul. 10 Lutego oddano Szkołę Podstawową nr 1. 3 września, powstaje Związek Zawodowy Transportowców R.P. 1929 r. 11 stycznia, utworzono samodzielny powiat miejski Gdynia (powiat grodzki). W porcie ukończono budowę nabrzeża Polskiego i Pilotowego obecnie nab. Fińskie). 1930 r. 1 stycznia, powstaje Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne. 29 kwietnia, rozporządzeniem prezydenta R.P. rozszerzono granicę miasta o Chylonię i Redłowo. W czerwcu - Państwowa Szkoła Morska - przenosi się z Tczewa do własnych gmachów w Gdyni. 13 lipca, do portu przybywa po raz pierwszy statek szkolny "Dar Pomorza", na którym odbyła się uroczystość podniesienia bandery i nadania nazwy. Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe (późniejszy GAL) uruchomiło pierwszą regularną linię pasażerską przez Atlantyk - Gdynia - Nowy Jork. 24 listopada, rozporządzeniem prezydenta R.P. wprowadzono w Gdyni zarządzenie komisaryczne przez połączenie władzy państwowej z samorządową. Od 1933 r. komisarz rządu Franciszek Sokół podjął zadanie rozbudowy miasta i portu. 1931 r. Rozpoczął działać w Gdyni oddział Instytutu Bałtyckiego, który powstał w 1926 r. w Toruniu. W 1937 r. centralę IB przeniesiono do Gdyni. Powstaje Gdyńskie Towarzystwo Muzyczne. Powołano Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Domów Dochodowych, później zwane Towarzystwem Budowy Osiedli. Według spisu ludności z 9 grudnia Gdynia liczy 33 tys. Mieszkańców i ma 2150 budynków mieszkalnych. 1932 r. 31 lipca, pierwsze obchody Święta Morza w Gdyni zgromadziły ponad 100 tys. uczestników z całego kraju. Do użytku oddany zostaje stadion miejski (obecnie stadion "Arki"). 1933 r. Do Gdyni przyłączono Obłuże, Witomino i część obszaru dworskiego Chylonia - Leśnictwo, tzw. Działki Leśne. Powstaje "Ogólny plan zabudowy portowego miasta Gdyni". 6 grudnia, uroczyste oddanie do użytku Dworca Morskiego, połączone z symbolicznym ukończeniem zasadniczych prac budowlanych w porcie. Port gdyński przeładował 6,1 mln ton towarów i zdystansował pod tym względem port gdański. W następnym roku, dzięki przeładunkowi 7,2 mln ton, Gdynia zajęła pierwsze miejsce wśród wszystkich portów bałtyckich. 1934 r. 31 marca, według przeprowadzonego spisu, ilość mieszkańców wynosi już 47 tys. osób a w końcu roku przekracza 50 tys. 1935 r. Rozpoczęto organizowanie spotkań zwanych "wieczorami czwartkowymi", których celem była popularyzacja literatury, kultury i sztuki. Do wiosny 1939 r. zorganizowano łącznie ok. 90 takich wieczorów. 15 września, w swój pierwszy rejs do Nowego Jorku wyszedł nowy transatlantyk GAL ms. "Piłsudski". Do Gdyni włączono kolejne osady: Cisowę, Orłowo Morskie, Mały Kack oraz część Pogórza i Zagórza tworząc tzw. "Wielką Gdynię". 1936 r. Dane z majowego spisu ludności: 83,4 tys. mieszkańców, z tego zatrudnionych w przemyśle i rzemiośle - 33,1%, komunikacji i transporcie - 26,3%, handlu i ubezpieczeniach - 14,1% i rolnictwie 1,6%. 1937 r. 10 kwietnia, ukazuje się gdyńska gazeta "Kurier Bałtycki". Wykaz ulic i placów w mieście obejmuje 576 nazw. 1938 r. W Domu Kolejarza przy ulicy Jana z Kolna rozpoczyna działać Teatr Marynarki Wojennej. 28 sierpnia, położenie stępki pod budowę pierwszego statku pełnomorskiego w Stoczni Gdynia S.A., połączone z poświeceniem nowych warsztatów stoczniowych, zlokalizowanych na obecnych terenach stoczni. Pod koniec roku - z Helu do budynku własnego przeniesiono Stację Morską kontynuującą tradycje Morskiego Laboratorium Rybackiego, obecny Morski Instytut Rybacki. W Gdyni mieszka 117 tys. osób, a w mieście jest 8500 budynków, port przeładował 9,2 mln ton towarów. 1939 r. 6 luty, w wyborach samorządowych w Gdyni kandydaci z listy wyborczej PPS i klasowych związków zawodowych uzyskali największą ilość głosów. 24 lipca, w Gdyni bawił się Jan Kiepura, koncertując na pl. Grunwaldzkim. W Gdyni mieszka 120 tys. osób (12 miejsce w Polsce), miasto zajmuje powierzchnię 66 km2 (6 miejsce w Polsce). 1-19 września, bohaterska obrona Gdyni pod dowództwem płk. Stanisława Dąbka. 1-13 września, obrona miasta, do 19 września broni się Kępa Oksywska. 14 września, śródmieście zajęte zostało przez Niemców, Gdynia znalazła się na "ziemiach wcielonych" przez Hitlera do III Rzeszy Niemieckiej. Rozpoczyna się eksterminacja mieszkańców Gdyni i ich wysiedlanie z miasta. 19 września, z rozkazu Hitlera zmieniono nazwę Gdyni na Gotenhafen. 11 listopada, okupant przeprowadził w Gdyni pierwszą publiczną egzekucję rozstrzeliwując na Obłużu 10 chłopców, dwóch innych zostało rozstrzelanych na Oksywiu. Tuż po zajęciu Gdyni powstaje ruch oporu - tworzą się kolejne grupy konspiracyjne, jak np. "Orzeł Biały", Tajna Organizacja Wojskowa "Gryf Pomorski" i inne. Przez cała okupację działa też w mieście założony w grudniu 1939 r. początkowo jako "Czarna Trzynastka" - Tajny Hufiec Harcerzy, a później Szare Szeregi. 1940 r. Okupant stworzył w Gdyni centrum szkolenia Kriegsmarine (niem. Marynarki Wojennej), a stocznię Gdyńską przystosował do celów militarnych. Tworzy się tu stocznie remontowe dla okrętów, a w 1943 r. - ośrodek budowy okrętów podwodnych. Siłę roboczą stanowili robotnicy gdyńscy oraz ludzie z podbitych krajów Europy, sprowadzeni tu na roboty przymusowe. Później sprowadzono tu jeńców wojennych 9ok. 2,7 tys. jeńców francuskich, brytyjskich, radzieckich i włoskich) oraz więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof. Jesienią wysiedlenia ludności gdyńskiej mają charakter masowy: objęty nimi ok. 22 tys. osób. 1941 r. 4 marca, dążąc do zniemczenia części ludności polskiej władze okupacyjne wydały rozporządzenie o niemieckiej liście narodowej, dzielącej obywateli Rzeszy z terenów przyłączonych, którzy te listę przyjęli, często pod groźbą i przymusem, na trzy grupy. 1942 r. Od połowy roku zaczęły do okolic Gdyni docierać pojedyncze samoloty alianckie minujące akweny poligonowe i komunikacyjne, a od jesieni 1943 r. obiektem nalotów alianckich staje się Gdynia jako baza Kriegsmarine i ośrodek przemysłu zbrojeniowego. Udział w kierowaniu nalotami na obiekty strategiczne mają harcerze gdyńscy, informujący o działaniach okupanta. 1943 r. 9 październik, w sobotę po południu, pierwszy wielki nalot na Gdynię w wykonaniu superfortec amerykańskich. 1944 r. 18 grudnia, w poniedziałek wieczorem, drugi nalot ok. 600 samolotów brytyjskich RAF. 1945 r. 25 marca, okupant zakończył ewakuację i tego dnia rozpoczął planowe niszczenie portu i jego urządzeń. 26 marca, rozpoczęły się walki o wyzwolenie Gdyni. 27 marca, czołgi polskie wdarły się do śródmieścia. 28 marca, Gdynia została wyzwolona spod okupacji hitlerowskiej przez wojska 2 Frontu Białoruskiego, w składzie którego walczyła także 1 Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte. Do 6 kwietnia toczyły się jeszcze w rejonie Gdyni walki z silnym ugrupowaniem nieprzyjaciela na Kępie Oksywskiej. 1951 1 stycznia powstało przedsiębiorstwo armatorskie Polskie Linie Oceaniczne. 1953 22 lipca oddano do użytku zelektryfikowaną linię podmiejską SKM na odcinku Sopot Gdynia. 1960 30 czerwca przekazano do eksploatacji pierwszy polski rybacki statek, trawler przetwórnię "Dalmor". 1963 15 kwietnia do portu gdyńskiego wpłynął największy do tej pory statek zbiornikowiec amerykański tss. "Manhattan" o nośności 106 tys. ton. 1967 3 września złożył wizytę prezydent Francji generał Charled de Gaulle. 1970 17 grudnia na ulicach miasta rozegrał się dramat robotników określany jako Wydarzenia Grudniowe, w których byli zabici i ranni. 1971 30 marca tłum zebranych i orkiestra Marynarki Wojennej pożegnały ms. "Batory", który odpływał w ostatni rejs do stoczni złomowej w Hong Kongu. 1974 17 - 24 lipca port gościł największe żaglowce świata na mecie regat Operacja Żagiel '74. 1976 w porcie przeładowano do tej pory ogółem 300 mln ton ładunków. 1977 15 grudnia oddano do użytku ostatni, gdyński odcinek obwodnicy trójmiejskiej, o całkowitej długości ponad 40 km. 1979 9 maja zespół MZKS Arka po finałowym meczu z GKS Wisła Kraków (2:1) zdobył puchar Polski w piłce nożnej. 1980 w sierpniu przeprowadzono strajki jako wyraz solidarności z innymi zakładami Trójmiasta; 17 grudnia odsłonięto pomnik Ofiar Grudnia '70. 1987 11 czerwca Gdynia gościła Ojca Świętego Jana Pawła II. 1988 16 lutego liczba mieszkańców Gdyni przekroczyła 250 tys. 1989 8 maja otwarto pierwszy kantor wymiany walut firmy Best przy 10 lutego; 7 września przybył ze Szczecina pierwszy pociąg na całej zelektryfikowanej linii na tej trasie. 1990 19 stycznia w porcie rybackim po raz pierwszy w historii flotylli dalekomorskiej poświęcony został trawler przetwórnia nowej generacji mt. Astra; 13 czerwca 13 kolejnym prezydentem miasta została Franciszka Cegielska (w latach 50- 73 stanowisko to zajmował Przewodniczący prezydium Miejskiej Rady Narodowej) 1991 27 maja zespół okrętów Marynarki Wojennej Republiki Federalnej Niemiec z flagową fregatą Köln złożył wizytę kurtuazyjną. 1993 5 lipca na królewskim jachcie "Danneborg" przybyła do Gdyni duńska królowa Małgorzata II z małżonkiem księciem Henrykiem. 1994 10 marca po raz czterechsetny teatr Muzyczny wystawił musical "Skrzypek na dachu" w inscenizacji Jerzego Gruzy; 13 marca Stocznia Gdynia S.A. przekazała armatorowi francuskiemu statek "Louis Dreyfus" o nośności 165 tys. ton, największy statek zbudowany w polskich stoczniach; 27 maja przy ulicy inżyniera Wendy otwarta została Centrum Targowo- wystawiennicze, miejsce imprezy Europartenariat Polska '94; 22 sierpnia do portu wpłynął na remont rekordowej wielkości statek, zbiornikowiec greckiego armatora "Lakonia", liczący 376 m dług. i 56 m szer., osiągający zanurzenie 22,5 m i mieszczący w swoich zbiornikach do 300 tys. ton ładunków płynnych. 1995 18 kwietnia wypłynął w rejs dookoła świata żaglowiec szkolny Akademii Marynarki Wojennej ORP Iskra, który po 300 dniach powrócił do Gdyni; 28 maja ukończono budowę przy ulicy Śląskiej biurowca Baltic Business Centre; 5 grudnia otwarte zostało przy obwodnicy centrum handlowe Euromarket. 1996 23 kwietnia miastu Gdynia przyznana została Honorowa Flaga Rady Europy; 16 października królowa Norwegii Sonja dokonała otwarcia domu handlowego Klif w Orłowie. 1997 10 stycznia Rada Miasta nadała tytuł Honorowego Obywatela Gdyni byłemu prezydentowi Lechowi Wałęsie; 13 czerwca do Gdyni przybyły uczestniczące w manewrach "Baltops '97" jednostki z 13 państw (50 okrętów). 1998 13 listopada oddano do użytku Trasę Kwiatkowskiego łączącą drogi dojazdowe do miasta z portem; 4 grudnia po 2 latach budowy nastąpiło otwarcie DH Batory. 1999 15 stycznia Gdyński Bank Komunalny S.A. jako pierwszy bank w Polsce uzyskał certyfikat ISO 9002. 2000 6 maca podpisana została umowa między Dowództwem Marynarki Wojennej i Zarządem Miasta Gdyni w sprawie budowy wspólnej siedziby Muzeum Gdyńskiego; 11 lipca przypłynął do Gdyni największy w historii portu i pozostałych polskich portów statek wycieczkowy noszący nazwę Millennium, długości 294 m, na pokładzie którego przybyło blisko 2000 turystów. | |
Autorzy: Natalia Freiberg, Agata Dybowska, Martyna Wachowicz, Basia Steńczyk
|